Με αφορμή την συμπλήρωση 115 ετών από την αναβίωση των σύγχρονων Ολυμπιακών αγώνων το exedra
.gr θυμάται και σας επιστρέφει στο… παρελθόν, τότε που το όνειρο του Πιερ ντε Κουμπερτέν, πήρε σάρκα και οστά.
«Οπως την ημέρα δεν υπάρχει πιο ζεστό και πιο φωτεινό αστέρι στον ουρανό από τον ήλιο, ομοίως δεν υπάρχει μεγαλύτερη αθλητική συνάντηση από αυτή των Ολυμπιακών Αγώνων». Λόγια του μεγάλου αρχαίου Ελληνα, λυρικού ποιητή, Πινδάρου (5 π.Χ) όταν του ζητήθηκε από τον Δήμο της Αθήνας να περιγράψει, το μεγαλείο των Ολυμπιακών αγώνων.
Η άποψη αυτή για τους Ολυμπιακούς Αγώνες έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα, τη χώρα που με ιστορικές πηγές πραγματοποιούνται οι πρώτοι Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες (776 π.X) προς τιμήν του θεού Δία και αναπτύσσονταν οι βασικές αξίες του Ολυμπισμού ως πρότυπα ανθρώπινης δημιουργίας και αρετής. Η ευγενής άμιλλα, η ειρήνη και η πνευματική καλλιέργεια αναδεικνύονται μέσα από τον αθλητισμό και τους αγώνες επί 12 περίπου αιώνες.
Ωστόσο ο θεσμός αυτός, σιγά σιγά έχασε την σημασία του και όταν οι Ρωμαίοι κατέλαβαν την Ελλάδα –με τον Χριστιανισμό να γίνεται επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας- ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος (393 μ.Χ) απαγόρευσε την διεξαγωγή τους θεωρώντας πως έχουν ειδωλολατρικά στοιχεία. Με αυτόν τον τρόπο ουσιαστικά τελείωσε μια περίοδος χιλίων χρόνων κατά την οποία οι Ολυμπιακοί διεξάγονταν άθε τέσσερα χρόνια.
Η Αναβίωση των Ολυμπιακών αγώνωνΟπως μερικές δεκαετίες νωρίτερα στη γένεση ιδεών, υποστήριξη, οργάνωση και αγώνα του ελληνικού απελευθερωτικού κινήματος έδρασαν πολυάριθμοι Φιλέλληνες και απόδημοι Ελληνες, έτσι και στην πραγματοποίηση των διεθνών Ολυμπιακών αγώνων επαναλαμβάνεται το ίδιο φιλελληνικό φαινόμενο. Ολα ξεκίνησαν το 1894. Σε συνέδριο που οργάνωσε ο βαρόνος Πιερ ντε Κουμπερτέν στο Παρίσι ιδρύθηκε η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή και αποφασίστηκε η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων έπειτα από πρόταση του Ελληνα εκπροσώπου, Δημητρίου Βικέλα. Η ιδέα, βρήκε σύμφωνη την ΔΟΕ και το «νερό είχε μπήκε στο αυλάκι». Πόλη διεξαγωγής ορίστηκε η Αθήνα και η 25η Μαρτίου έμελλε να μείνει στην Ιστορία για ακόμα έναν λόγο…
Οικονομική αδυναμία…
Η είδηση της ανάληψης των Ολυμπιακών Αγώνων από την Αθήνα έτυχε μεγάλης αποδοχής από το ελληνικό κοινό και τον Τύπο. Ομως, η οικονομική κατάσταση της χώρας σε συνδυασμό με την πολιτική αστάθεια (εναλλαγή στην πρωθυπουργία του Χαριλάου Τρικούπη με το Θεόδωρο Δηλιγιάννη) έφερε την διεξαγωγή εν αμφιβόλω. Ετσι η πολιτική ηγεσία της χώρας αποφάσισε να παραιτηθεί από την ανάληψη χωρίς ωστόσο τελικά να υλοποιήσει την απόφασή της.
.
Και οι επιφανείς Ελληνες
Στη μικρή και φτωχή τότε Ελλάδα ο ενθουσιασμός για την ανάληψη των Αγώνων είχε φτάσει στα όρια του εθνικού παραληρήματος. Ολοι εργάζονταν για την επιτυχία της διοργάνωσης που την θεωρούσαν εθνική υπόθεση.
Με χρήματα που διατέθηκαν από την κληρονομιά του εθνικού ευεργέτη Γεωργίου Αβέρωφ, ξαναχτίστηκε από την αρχή και όλο με μάρμαρο ένα αρχαίο στάδιο που βρισκόταν στους πρόποδες του Λόφου Αρδηττού. Είναι το γνωστό σήμερα σε όλον τον κόσμο και μοναδικό για την ομορφιά του Παναθηναϊκό Στάδιο ή «Καλλιμάρμαρο».
Το Καλλιμάρμαρο στάδιο
Εκεί έγιναν τα αγωνίσματα του Στίβου, η γυμναστική, η άρση βαρών και η πάλη, η τελετή έναρξης και λήξης των Αγώνων, καθώς και ο τερματισμός του Μαραθωνίου. Στο Ζάππειο (ξιφασκία), στη Ζέα (κολύμβηση) και στο Ποδηλατοδρόμιο (σημερινό Kαραϊσκάκη ποδηλασία) και στο Γουδή (σκοποβολή) έγιναν τα υπόλοιπα αθλήματα.
Οι Αγώνες που διήρκησαν δέκα μέρες, αποφασίστηκε να αρχίσουν στις 25 Μαρτίου, ημερομηνία που συνέπιπτε με της εθνική μας επέτειο, ώστε να γιορταστεί μαζί και η επέτειος από τα 75 χρόνια αφότου άρχισε η ελληνική επανάσταση. Η ημερομηνία εκείνη με το νέο ημερολόγιο είναι σήμερα η 6η Απριλίου, είναι δηλαδή η ημερομηνία που κάθε χρόνο γιορτάζεται η «Ολυμπιακή ημέρα».
Εκκίνηση αγώνα δρόμου στο Καλλιμάρμαρο Συγκρίνοντας εκείνη την πρώτη Ολυμπιάδα της Αθήνας του 1896 με τις πιο πρόσφατες διοργανώσεις των Ολυμπιακών Αγώνων, οι διαφορές ασφαλώς ήταν πολλές. Βέβαια, υπήρχαν οι ανταποκριτές από τις μεγαλύτερες εφημερίδες της Ευρώπης και της Αμερικής, έδωσαν το παρών 12 χώρες εκτός της Ελλάδας (Βρετανία, Αυστραλία, Αυστρία, Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ελβετία, ΗΠΑ, Ουγγαρία, Σουηδία και Χιλή), αλλά ούτε η δημοσιότητα μπορούσε να ήταν μεγάλη, αφού έλειπε η εικόνα (τηλεόραση) ούτε οι επιδόσεις ήταν σπουδαίες από τους 81 ξένους και 220 Έλληνες αθλητές, που έλαβαν μέρος. Άλλωστε, ούτε οι πρώτες αρχαίες Ολυμπιάδες από το 776 π.Χ. που άρχισαν είχαν μια πανελλήνια επιτυχία και αναγνώριση. Όμως ο σπόρος είχε ριχτεί και είχε πέσει σε καρπερό έδαφος.
Ήταν ο ενθουσιασμός του κόσμου που κάθε μέρα γέμιζε το στάδιο και τους άλλους αγωνιστικούς χώρους. Ήταν το αυθόρμητο χειροκρότημά του σε νικητές και ηττημένους, αυτή η βαθιά πράξη ενστίκτου να αναγνωρίζει και να επιβραβεύει την τίμια αθλητική προσπάθεια και την άμιλλα, οι αρχαίες καταβολές του για την άθληση και την ιδέα του αθλητισμού, που κυριολεκτικά έσωσαν το θεσμό και τον έκαναν να καρπίσει.
Αφίσα της εποχής
Ήταν, μάλιστα, τόσο μεγάλη η επιτυχία από αυτήν την πλευρά - το τόνισαν και όλες οι ξένες ανταποκρίσεις άλλωστε, ώστε ο διάδοχος Κωνσταντίνος, πρόεδρος της διοργανωτικής επιτροπής των Αγώνων, στην ομιλία του κατά την τελετή λήξης να ζητήσει επίσημα να γίνονται οι Ολυμπιακοί Αγώνες μόνιμα στην Ελλάδα. Η Ελλάδα ήταν η κοιτίδα τους και θα μπορούσε περισσότερο από κάθε άλλη χώρα να διαφυλάξει το κύρος τους. Αυτό όμως ήταν αντίθετο με την ιδρυτική διακήρυξη των Ολυμπιακών Αγώνων που όριζε πως κάθε φορά οι Αγώνες θα διοργανώνονται και από διαφορετική χώρα. Απέσπασε, ωστόσο, την υπόσχεση του Κουμπερτέν πως η Ελλάδα θα διοργάνωνε στο μεσοδιάστημα των Αγώνων τη μεσολυμπιάδα, πράγμα που έμεινε απλά σαν υπόσχεση και έγινε μια και μόνο φορά, αλλά για άλλους λόγους.
Ο πρώτος Ολυμπιονίκης
Στις 6 Απριλίου 1896 στέφεται ο πρώτος Ολυμπιονίκης των σύγχρονων Ολυμπιάδων. Ήταν ο 27χρονος τότε Αμερικανός Τζέιμς Μπρένταν Κόνολυ, που είχε νικήσει στο τριπλούν με 13,71 μ. Ο Κόνολυ αργότερα έγινε διάσημος δημοσιογράφος και συγγραφέας. Πέθανε το 1951 σε ηλικία 88 χρονών.
Πάλευαν δυο μέρες
Για να αναδειχθεί νικητής στην Ελληνορωμαϊκή στην Ολυμπιάδα της Αθήνας το 1896 ο Καρλ Σούμαν και ο Γιώργος Τσίτας χρειάστηκε να παλεύουν... δύο μέρες! Ο λόγος ήταν ότι ο αγώνας διακόπηκε λόγω σκότους και επαναλήφθηκε την άλλη μέρα. Πάντως σε συνεχή διάρκεια το ρεκόρ είναι μεταξύ του Εσθονού Μάρτιν Κλόιν και του Φινλανδού Αλφρέν Ασικάινεν το1912. Πάλευαν συνεχώς για 11 ώρες και 40 λεπτά.
Ερασιτέχνες πρωταθλητές!
Ο Ιωάννης Μητρόπουλος με το χρυσό του μετάλλιο στους κρίκους (γυμναστική) στις 9 Απριλίου 1896 περνάει στην ιστορία σαν ο πρώτος Έλληνας ερασιτέχνης Ολυμπιονίκης στις σύγχρονες Oλυμπιάδες. Είχε προηγηθεί η ολυμπιακή νίκη του «επαγγελματία» Λεωνίδα Πύργου στην ξιφασκία.
Ο Αμερικανός δισκοβόλος Μπομπ Γκόρετ, που νίκησε στην κλασική και σύγχρονη δισκοβολία στην Αθήνα το 1896, έμαθε τον παλμό του κλασικού στυλ λίγο πριν αγωνιστεί!
Ένα ρεκόρ για την Αθήνα
Το ρεκόρ θεατών σε κολυμβητικούς Αγώνες των Ολυμπιακών όσο και αν φαίνεται παράξενο, το κρατάει η Ολυμπιάδα της Αθήνας το 1896. Περισσότεροι από 40.000 (!) θεατές παρακολούθησαν από την παραλία, από βάρκες και από πλοία, που βρισκόταν στο λιμάνι της Ζέας, τα 3 αγωνίσματα του Ολυμπιακού προγράμματος.
Το νερό της θάλασσας την ώρα που διεξάγονταν τα κολυμβητικά αγωνίσματα στην Ολυμπιάδα της Αθήνας είχε θερμοκρασία μόλις 13 βαθμών Κελσίου. Άλλο ένα ρεκόρ, λοιπόν, για την Αθήνα η χαμηλότερη θερμοκρασία υγρού στίβου σε Ολυμπιακούς Αγώνες.
Συμμετοχή αθλητών
Στην πρώτη αυτή Ολυμπιάδα δε συμμετείχαν οι χώρες με επίσημες ομάδες. Η συμμετοχή ήταν ελεύθερη και πήραν μέρος αθλητικοί σύλλογοι και άτομα που είχαν φτάσει στην Αθήνα με δικά τους έξοδα. Μάλιστα, πολλοί από αυτούς δεν ήταν ούτε επίσημοι αθλητές, αλλά τους είχε συγκινήσει η ιδέα των Ολυμπιακών Αγώνων. Έγιναν μόνον 43 αγωνίσματα και αυτά μόνον αντρικά. Οι Αμερικανοί κέρδισαν 11 χρυσά μετάλλια τα περισσότερα στο στίβο- αλλά η Ελλάδα πήρε τα περισσότερα σε σύνολο (50), από τα οποία τα 10 ήταν χρυσά.
Σπύρος Λούης: Ο νέος Φειδιππίδης
Ο νερουλάς από το Μαρούσι Σπύρος Λούης δεν συμπεριλαμβανόταν ανάμεσα στους γνωστούς αθλητές της εποχής. Για την ακρίβεια δεν υπήρξε ποτέ αθλητής. Κι όμως ο 24χρονος τότε Mαρoυσιώτης έγινε σύμβολο του Mαραθωνίου και ο πιο γνωστός στα πέρατα του κόσμου Ολυμπιονίκης των πρώτων Αγώνων, διότι πρώτος αυτός διήνυσε την απόσταση, που έτρεξε ο αρχαίος μαραθωνοδρόμος Φειδιππίδης μεταφέροντας το μήνυμα της νίκης των Αθηναίων στο Μαραθώνα. Ο Σπύρος Λούης που είχε γεννηθεί το 1872 και πέθανε το 1940 δεν ξαναπήρε ποτέ του μέρος σε άλλο Μαραθώνιο και ίσως ήταν αυτό που συντήρησε το θρύλο του. Σήμερα, η Ελλάδα τιμώντας τον, έδωσε τ’ όνομα του στο Ολυμπιακό Στάδιο της Καλογρέζας.